6. Samenwerken met inwoners en andere wijkpartners Wat is een passende gemeentelijke rol?
Wegwijzer gemeenten > 6. Samenwerken met inwoners en andere wijkpartners
Een mix van stimuleren, faciliteren en coproduceren
De gemeente is verantwoordelijk voor goede maatschappelijke resultaten voor kinderen, jongeren en ouders. Bij het versterken van de pedagogische basis past geen sterk sturende overheidsrol. Wel past daarbij een verbindende regierol waarin de gemeente op gelijke voet staat met haar partners en ruimte biedt aan initiatieven en experimenten vanuit stad, dorp, wijk en buurt. Bij gebrek aan spontane initiatieven kan de gemeente initiatieven stimuleren en aanjagen. Waar bottom-up al activiteiten worden georganiseerd kan de gemeente die faciliteren door ze te waarderen, te coachen en ruimte of soms wat geld beschikbaar te stellen. Een andere mogelijkheid is coproductie. Daarbij werkt de gemeente direct samen met (burger)initiatieven, bijvoorbeeld bij de inrichting van een speeltuin. De gemeente blijft dan eindverantwoordelijk voor de realisatie.
Betrokken zijn, maar niet bemoeien
Veel informele initiatieven zien de gemeente graag als sparringpartner, waarbij de gemeentelijk beleidsmedewerker met ze meedenkt, kennis met hen deelt en adviseert, bijvoorbeeld over het navigeren door het bureaucratisch apparaat. Gemeentelijke betrokkenheid is prettig, maar bemoeienis met de precieze uitvoering kan als storend worden ervaren. Gemeentelijke betrokkenheid bij de sociale basis kan een middel zijn om vertrouwen (terug) te winnen en de afstand tussen overheid en inwoner te verkleinen. Zie: Sturen op sociaal contact - Ruimte maken voor ontmoeting - Raad voor Volksgezondheid & Samenleving en Rijksbouwmeester namens het College van Rijksadviseurs (raadrvs.nl)
Open houding naar wijkpartners
Stel je tegenover wijkpartners geïnteresseerd op, met een open blik en een lerende houding. Zij zijn immers de wijkexperts. Luister goed wat er speelt en nodig is. Een aanmoedigende sfeer met meer informele omgangsvormen en alledaagse taal in plaats van beleidsjargon geeft ruimte voor interessante ideeën en vindingrijke oplossingen.
In gesprek over de pedagogische kwaliteit
Gemeenten spelen een belangrijke rol in het vergroten van de pedagogische kwaliteit in de basisvoorzieningen. Hiervoor is het nuttig om periodieke gesprekken te voeren met lokale partners zoals scholen, kinderopvang – met de gemeente in de rol van toezichthouder - , kinder- en jongerenwerk, jeugdgezondheidzorg en bibliotheken. Stel vragen over het pedagogisch klimaat:
- Voelen kinderen en jongeren zich daar welkom, gezien en veilig?
- Is de sfeer prettig, voorspelbaar en positief met aandacht voor inclusie?
- Bestaat tussen kinderen en jongeren onderling een positieve interactie en geldt dat ook de interactie tussen kinderen en jongeren en leerkrachten of begeleiders?
De pedagogische kwaliteit van basisvoorzieningen hangt samen met de toerusting van professionals en vrijwilligers. Gemeenten kunnen bijscholing faciliteren voor medewerkers van lokale partners, zelf ondersteuning aanbieden, bijvoorbeeld via de lokale sportservice of sportsupport, en tools aanreiken, zoals het Jeugdsportkompas.
Kinderen en jongeren bereiken
Door kinderen en jongeren een stem te geven en ervaringskennis een centrale plek te geven in het gemeentelijk beleid, sluit dat beleid beter aan bij de leefwereld van kinderen en jongeren. Door jongeren te laten meebeslissen erken je ook een van hun meest basale behoeften: het gevoel inspraak en invloed te hebben; het hebben van agency. Gebruik voor het bereiken van jongeren bestaande contacten van de gemeente, zoals de jongerenraad, een lokale mbo-opleiding, jongerenwerk om geïnteresseerde jongeren op te sporen. Werk vindplaatsgericht: Maak gebruik van de online kanalen waar jongeren op zitten. Vul niet voor jongeren in wat zij leuk vinden of nodig hebben. Lees meer over jeugdparticipatie door gemeenten in dit NJi-dossier.
Alle ouders bereiken
Hoe bereik je ouders die moeilijk te bereiken zijn? Om als gemeente alle ouders te bereiken moet je rekening houden met verschillen tussen mensen. Sluit aan bij hun leefwereld, mogelijkheden en behoeften door gerichter en actiever met hen te gaan samenwerken. Wat daarbij helpt is begrijpelijke taal, een vertrouwde locatie en het inzetten van sleutelpersonen die de taal en cultuur kennen. Besef dat het opbouwen van een relatie met ouders die zich moeilijk laten bereiken, tijd vraagt. Voor meer informatie: Samenwerken met de mensen om wie het gaat - Pharos
Tips
- Neem initiatieven mee in hoe het gemeentelijk apparaat werkt. Maak hen duidelijk wat zij van de gemeente mogen verwachten.
- Let op dat je vrijwilligers niet overvraagt. Professionaliseer waar nodig clubs, verenigingen en instellingen zodat vrijwilligers ontzorgd worden en plezier blijven houden in hun vrijwilligerswerk.
- Ga het gesprek aan met het initiatief om te vragen welke rol ze van de gemeente verlangen.
- Sluit aan bij de lokale energie. Geef ruimte aan praktische experimenten, ga uit van vertrouwen en durf dingen te laten gebeuren waarvan je vooraf het resultaat niet kent.
- Kinderen en ouders betrekken is niet iets wat je er als gemeente ‘bij doet’: het vraagt investering en een lange adem.
- Zorg voor draagvlak bij de wethouder(s) en de gemeenteraad.
