Beleidsontwikkelingen

Financiering van Zorg in Onderwijstijd eenvoudiger organiseren

In 2023 zijn de ministeries van OCW en VWS gestart met een wetgevingstraject om de financiering op school voor leerlingen met een zorgbehoefte in het speciaal onderwijs eenvoudiger te organiseren.

Tijdens de Oplossingenlabs geeft Nanette Smit, namens de projectgroep Zorg in Onderwijstijd van beide ministeries, toelichting op de voortgang.

Doel projectgroep

De projectgroep wil zorgen voor een duurzame, administratief arme en eenvoudige organisatie en financiering van Zorg in Onderwijstijd binnen de huidige stelsels van de Jeugdwet (Jw), de Wet langdurige zorg (Wlz) en de onderwijswetgeving. Zodat ieder kind, als dat nodig is, passende zorg op school krijgt om zich te kunnen ontwikkelen. En er meer rust ontstaat op school en in de klas. De projectgroep dit doet met behulp van het veld: ouders, onderwijs, zorgaanbieders en gemeenten.

Vraagstukken

De volgende vraagstukken spelen een rol:

De huidige samenwerking is te vrijblijvend en geeft stagnatie bij de uitrol. Waar moet de regierol voor zorg in onderwijstijd belegd worden? Het is de bedoeling om dit door aanpassing van wetgeving of in de vorm van richtlijnen te regelen.

Er moet een afbakening komen van zorg- en onderwijstaken en een heldere definiëring van zorg in onderwijstijd: welke ondersteuning valt onder de verantwoordelijkheid van het onderwijs en welke onder zorg? En wanneer is sprake van maatwerk? Afstemming met het veld geeft geen eenduidig beeld. Het vraagt dus nog denkwerk hoe dit om te zetten naar wet- of regelgeving.

Waar werkt de projectgroep aan?

Het bieden van een snel, duurzaam en eenvoudig toekomstperspectief voor de organisatie van zorg in onderwijstijd binnen allereerst cluster 3 en 4*. Ook kijkt de projectgroep naar hoe dit doorgetrokken kan worden naar cluster 1 en 2 scholen**. Uitbreiding naar regulier onderwijs wordt onderzocht.
De focus ligt op aanpassingen in de Jeugdwet en de Wet langdurige zorg. Daarbij wordt allereerst in de Jeugdwet zorg in onderwijstijd opgenomen als een vrij toegankelijke voorziening.
De projectgroep onderzoekt aanpassing van de Wet langdurige zorg op zo’n manier dat zorg in onderwijstijd in Zorg in Natura collectief beschikbaar komt. Dat betekent dat de zorginstelling die verbonden is aan de school direct door het zorgkantoor gefinancierd gaat worden.

Het is de bedoeling om in de wet- en regelgeving op te nemen dat gemeenten en zorgkantoren met alle scholen voor speciaal onderwijs afspraken moeten maken voor de bekostiging van zorg in onderwijstijd.
Advies is dat een beperkt aantal aanbieders per schoollocatie de zorg uitvoert.

** Cluster 1: blinde, slechtziende leerlingen

** Cluster 2: dove, slechthorende leerlingen of leerlingen met een taalspraakontwikkelingsstoornis

* Cluster 3: leerlingen met een lichamelijk en/of verstandelijk handicap en leerlingen met een langdurig (somatische) ziekte.

* Cluster 4: leerlingen met psychische stoornissen en gedragsproblemen

Uitgangspunten

De projectgroep hanteert de volgende uitgangspunten:

Het bieden van een snel, duurzaam en eenvoudig toekomstperspectief voor de organisatie van zorg in onderwijstijd binnen allereerst cluster 3 en 4.*
De focus ligt op aanpassingen in de Jeugdwet en de Wet langdurige zorg (Wlz). Allereerst wordt in de Jeugdwet ‘zorg in onderwijstijd’ opgenomen als een vrij toegankelijke voorziening. Vervolgens wordt de Wlz zo aangepast dat deze aansluit op de regeling in de Jeugdwet. Dit zijn budgetneutrale aanpassingen.
Een beperkt aantal aanbieders per schoollocatie voert de zorg uit.

Ontwerptafels

De volgende vraagstukken spelen een rol:

De huidige samenwerking is te vrijblijvend en geeft stagnatie bij de uitrol. Waar moet de regierol voor ‘zorg in onderwijstijd’ belegd worden? Het is bedoeling om dit door aanpassing van wetgeving of in de vorm van richtlijnen te regelen.
Er moet een afbakening komen van zorg- en onderwijstaken en een heldere definiëring van ‘zorg in onderwijstijd': welke ondersteuning valt onder de verantwoordelijkheid van het onderwijs en welke onder zorg? En wanneer is sprake van maatwerk? De opbrengsten vanuit de ontwerptafel geven geen eenduidig beeld. Het vraagt dus nog denkwerk hoe dit om te zetten naar wet- of regelgeving.
Hoe kunnen clusters 1 en 2-onderwijs** aansluiten op ‘zorg in onderwijstijd’?

* Cluster 3: leerlingen met een lichamelijk en/of verstandelijk handicap en leerlingen met een langdurig (somatische) ziekte.

* Cluster 4: leerlingen met psychische stoornissen en gedragsproblemen

** Cluster 1: blinde, slechtziende leerlingen

** Cluster 2: dove, slechthorende leerlingen of leerlingen met een taalspraakontwikkelingsstoornis

Ontwerptafels

Om het veld te betrekken organiseert de projectgroep regelmatig zogeheten ontwerptafels. Tijdens deze themagerichte bijeenkomsten geeft een brede vertegenwoordiging vanuit het veld input aan de projectgroep.

Daarbij gaat het om: definiëring zorg in onderwijstijd, afbakening van onderwijs en zorgtaken, financiële vormgeving, en communicatie en implementatie.

Meer informatie

Presentaties ministerie: 6 februari 2024, 7 november 2023 en 6 juni 2023

In de kamerbrief van 12 juli 2023 en 10 mei 2024 geven de ministeries van VWS en OCW meer concrete informatie over de voorgestelde aanpak.

Wat staat er op de agenda?

Mede op basis van de opbrengsten uit de ontwerptafels is de projectgroep bezig met:

De ontwikkeling van een handreiking. In de handreiking komen richtlijnen te staan voor de definiëring van zorg in onderwijstijd -welke ondersteuning valt hieronder- en de afbakening van zorg- en onderwijswijstaken. Ook moet de handreiking praktische ondersteuning bieden aan het veld bij de implementatie.
Het creëren van een centrale vindplek voor informatie. Hier kan iedereen de handreiking en formats vinden om zorg in onderwijstijd in kaart te brengen. Ook komt er een landkaart met voorbeelden van initiatieven die zich bezighouden met zorg in onderwijstijd.
De uitwerking van het wetsvoorstel.
Na de zomer draagt de projectgroep zorg voor een beknopte tussenevaluatie Wmg-experiment (NZa). Dit experiment onderzoekt hoe het collectief financieren van zorg in onderwijstijd vanuit de wet Langdurige Zorg mogelijk te maken is.