Hoe draagt leerlingparticipatie bij aan burgerschapsonderwijs?
Leerlingparticipatie draagt bij aan burgerschapsonderwijs door de kennis, houding en sociale vaardigheden te stimuleren die kinderen helpen om actieve burgers te worden.
Hoe ontwikkel je burgerschapsvaardigheden?
Door kinderen actief te betrekken bij het nemen van besluiten en het bedenken en organiseren van schoolactiviteiten zorg je ervoor dat zij praktische ervaringen kunnen opdoen die de basis zijn voor hun toekomst als actieve burger.
Als kinderen een stem hebben in activiteiten en besluiten op school, dan draagt dat op verschillende manieren bij aan hun ontwikkeling:
Kritisch denken
Besluitvorming
Kinderen leren informatie te beoordelen, perspectieven te analyseren en keuzes te maken. Door na te denken over hun eigen mening ontdekken ze dat anderen niet hoeven na te praten, maar op zoek kunnen gaan naar hun eigen standpunt.
Kinderen leren keuzes te maken op basis van informatie en argumenten. Ze oefenen met democratische principes door te leren omgaan met verschillende meningen, opnieuw na te denken over hun eigen mening, met concrete oplossingen te komen en eventueel een compromis te sluiten.
Samenwerking
Kinderen ontwikkelen sociale en communicatieve vaardigheden, leren samenwerken in groepen, naar verschillende standpunten te luisteren, conflicten op te lossen en begrip te tonen bij meningsverschillen.
Zelfvertrouwen
Verantwoordelijkheidsgevoel
Als kinderen het gevoel hebben dat hun stem echt gehoord en gewaardeerd wordt, maakt dat hen zelfverzekerder. Door positieve ervaringen met participatie krijgen ze het zelfvertrouwen om ergens iets van te vinden.
Leerlingen voelen zich verantwoordelijk als ze het gevoel hebben dat ze betrokken zijn bij een beslissing. Ze leren niet alleen hun eigen mening te vormen, maar er ook voor te zorgen dat hun klasgenoten dat kunnen doen.
Burgerschapswetgeving
Sinds 1 augustus 2021 zijn scholen in het funderend onderwijs wettelijk verplicht om een duidelijke visie op burgerschapsonderwijs in hun schoolplan op te nemen. Scholen hebben de taak om gedurende alle schooljaren invulling te geven aan:
- het overbrengen van de basisprincipes van de democratische rechtsstaat
- het bevorderen van sociale en maatschappelijke vaardigheden
- het bijbrengen van kennis en respect voor diversiteit in levensbeschouwing, afkomst, geslacht, handicap en seksuele oriëntatie.
Scholen hebben niet alleen de plicht om deze (democratische) waarden te bevorderen, maar ook om een omgeving te creëren waarin leerlingen gestimuleerd worden om met deze waarden te oefenen.