Groeiende behoefte aan kennis over invloed armoede op school
Opgroeien in armoede heeft invloed op de schoolresultaten van kinderen. Ze lopen meer risico op leerachterstanden, sociale uitsluiting en schoolverzuim. Scholen spelen een belangrijke rol in het signaleren en aanpakken van deze problemen.
Opgroeien in armoede heeft invloed op de schoolresultaten van kinderen. Ze lopen meer risico op leerachterstanden, sociale uitsluiting en schoolverzuim. Scholen spelen een belangrijke rol in het signaleren en aanpakken van deze problemen. Online en op bijeenkomsten deelde het NJi kennis over hoe scholen deze rol kunnen invullen.
‘Kinderen die opgroeien in armoede hebben vaak minder spullen, en minder mogelijkheden voor bijvoorbeeld sport en hobby’s. Dat zijn de meest zichtbare gevolgen van armoede.’ Aan het woord is Ellen Donkers, adviseur bij het NJi. ‘Wat veel minder zichtbaar is, is de stress die deze kinderen ervaren. Die stress heeft effect op allerlei vaardigheden, zoals concentratie, planvermogen, emotiecontrole en impulsbeheersing. Vaardigheden die juist in het onderwijs nodig zijn.’
Leerachterstanden en schoolverzuim
Ook op het welbevinden van een kind heeft armoede invloed, aldus Donkers. ‘Gemiddeld leven kinderen in armoede minder gezond. Ook hebben hun ouders vaak zoveel stress dat ze minder aandacht kunnen besteden aan de ontwikkeling van hun kind. Daarnaast hebben deze kinderen op school vaak het gevoel dat ze er niet bij horen.
Ze worden meer buitengesloten en gepest.’ Door al deze effecten heeft opgroeien in armoede invloed op het schoolloopbaan van kinderen. Donkers: ‘We weten uit onderzoek dat deze kinderen een groter risico hebben op leerachterstanden en schoolverzuim.’
"Gemiddeld leven kinderen in armoede minder gezond. Ook hebben hun ouders vaak zoveel stress dat ze minder aandacht kunnen besteden aan de ontwikkeling van hun kind. Daarnaast hebben deze kinderen op school vaak het gevoel dat ze er niet bij horen. Ze worden meer buitengesloten en gepest."
Ellen Donkers, adviseur bij het NJi
Groot verschil
Scholen spelen een cruciale rol in het signaleren en aanpakken van deze problemen. Maar wat kun je als leerkracht doen? Die vraag krijgt het NJi vaak van onderwijsprofessionals. Zij geven aan dat ze zich vaak handelingsverlegen voelen, aldus Donkers. ‘Het is belangrijk om als onderwijsprofessional te beseffen dat je de armoedeproblemen niet zelf hoeft op te lossen. Je kunt het wel signaleren en bespreekbaar maken. En ouders eventueel doorverwijzen. We weten bovendien dat er een positief effect is op het welbevinden van kinderen als ze zich gezien en gehoord voelen, en als ze op een gewone manier kunnen meedoen op school. Juist daar kun je als professional een groot verschil maken.’
Cruciale rol
Ook uit de grote betrokkenheid van onderwijsprofessionals bij verschillende NJi-activiteiten rond armoede op school blijkt dat dit onderwerp steeds meer leeft in het onderwijs. Tijdens een presentatie bij het Kennisnetwerk Schoolaanwezigheid gingen bijna 120 professionals in gesprek over de invloed van armoede en manieren waarop scholen hiermee kunnen omgaan. Donkers: ‘En bij de Academie en Vakvereniging voor Schoolleiders gaven we een goedbezochte masterclass aan schoolleiders. Ook daar merkten we dat scholen behoefte hebben aan kennis en handelingsperspectieven. Vandaar dat we de kennispagina’s op onze site hebben uitgebreid, van praktische tips voor onderwijsprofessionals tot informatie over armoedebeleid op school.’
