Steeds meer aandacht voor schoolaanwezigheid
Bij schoolaanwezigheid staat centraal dat álle jongeren mee kunnen doen aan onderwijs, en je als school alle kinderen en jongeren in beeld hebt. Deelname aan onderwijs is immers cruciaal voor het kansrijk opgroeien van kinderen.
3. Het kansrijk opgroeien centraal stellen > Steeds meer aandacht voor schoolaanwezigheid
Sinds een jaar of drie groeit de aandacht voor een andere manier van kijken naar schoolverzuim, namelijk door de focus meer te leggen op schoolaanwezigheid. Deze aanpak gaat nadrukkelijk over alle kinderen. Wat hebben zij nodig om onderwijs te kunnen volgen en zich te kunnen ontwikkelen? En wat is daar vanuit de schoolorganisatie voor nodig? Op basis van periodieke data-analyse wordt stelselmatig aan verbetering gewerkt als onderdeel van het schoolbeleid.
Een welkom schoolklimaat leidt tot minder verzuim
“We willen minder gericht zijn op het individu en meer op wat goed is voor alle leerlingen”, legt Vincent Fafieanie, projectleider Verbinding onderwijs-jeugdhulp van het NJi, uit. “We stimuleren de aandacht voor een schoolklimaat waar iedereen zich welkom en gezien voelt. We geloven dat wanneer leerlingen zich prettiger voelen op school, er ook minder verzuim zal zijn. Door schoolaanwezigheid in beeld te brengen, krijgen scholen ook meer zicht op wat er speelt. Daarbij kijken we op drie niveaus om het welbevinden op school te versterken, naar alle leerlingen, naar groepjes leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en naar individuele leerlingen. Door zo te kijken voorkomen we ook extra inzet vanuit de jeugdzorg.”
Nederlands Congres Schoolaanwezigheid
Vanuit de groeiende interesse in deze aanpak organiseerde het NJi samen met Ingrado en twee regionale projecten op 16 en 17 november 2023 het eerste Nederlands Congres Schoolaanwezigheid. Zo’n 450 mensen namen deel. Voor de organisatie van het congres werd samengewerkt met zestien jongeren, die vanuit de Adviesraad ÉigenWijsheid verschillende workshops boden. “Hun inbreng gaf een perspectief die de deelnemers erg waardeerden. We hebben echt een congres met en voor hen georganiseerd”, stelt Fafieanie. “Dat willen en moeten we vaker doen.”
Kennisnetwerk
Het NJi wil samen met andere organisaties de ontwikkeling van deze schoolbrede aanpak verder faciliteren. Dat doen zij middels het Kennisnetwerk Schoolaanwezigheid. Het netwerk kreeg sinds het congres in november maar liefst 150 nieuwe aanmeldingen. Het netwerk deelt kennis vanuit praktijk, beleid en wetenschap met oog voor het perspectief van jongeren, ouders, professionals en onderzoekers. Het leren met en van elkaar staat centraal.

Congres Schoolaanwezigheid. Fotograaf: Monique Shaw

Aanbevelingen
Op het congres heeft het NJi nieuwe kennisproducten gepresenteerd. De publicatie ‘Naar school met aanhoudende lichamelijke klachten’ is een verkenning met aanbevelingen hoe je als professional kinderen met aanhoudende lichamelijke klachten het beste kunt ondersteunen. Plus: hoe kan de samenwerking met de jongeren, ouders en professionals in en rond de school vorm krijgen?
Toolkit
Ook is de digitale toolkit 'Sámen voor het kind' gedeeld. Een praktisch hulpmiddel voor ouders, school en jeugdprofessionals om het gesprek aan te gaan over de samenwerking. Wat vind je daarin belangrijk en hoe geef je met elkaar concreet vorm aan de samenwerking? Zowel ouders als professionals kunnen hierbij het initatief nemen.