De pilot 'Verlengen, tenzij'
Elke vijf jaar worden interventies in de jeugdsector opnieuw beoordeeld op kwaliteit, uitvoerbaarheid en effectiviteit. Een nieuw te ontwikkelen werkwijze zorgt voor een meer toegankelijke en aantrekkelijke manier om met interventies in de databank Effectieve jeugdinterventies te blijven werken.
4. Kwaliteitsontwikkeling en effectiviteit > De pilot 'Verlengen, tenzij'
In 2023 zijn het NJi en de erkenningscommissies samen gestart met de pilot ‘Verlengen, tenzij’. Het uitgangspunt is dat de erkenning van een interventie na vijf jaar wordt verlengd, tenzij de interventie niet voldoet aan een aantal criteria.
Het is een omdenken, want tot nu toe gingen de leden van de Erkenningscommissie er juist van uit dat elke interventie opnieuw beoordeeld moest worden. En dat betekent dat de ontwikkelaar, of eigenaar, elke vijf jaar hetzelfde tijdrovende traject moet volgen als bij een eerste erkenning.
Opnieuw bewijzen
“We zien dat ontwikkelaars daarom afhaken”, vertelt Stefan Bogaerts, voorzitter van de Erkenningscommissie Justitiële Interventies (ECJI): “Als Erkenningscommissie willen we dat natuurlijk niet." Dat herkent Esther Rutten, werkzaam bij Stichting Halt en mede-ontwikkelaar van diverse interventies.
“Als ontwikkelaar moet je na vijf jaar weer opnieuw bewijzen dat je interventie goed in elkaar zit, ook al is er in de beschrijving en uitvoering ervan niet heel veel veranderd. In de brede zin is dat zeker voor praktijkorganisaties best een opgave. Die hebben er soms gewoon de mankracht niet voor in huis. Of het is een dilemma tussen schrijven aan de interventie of de interventie uitvoeren: je kunt je tijd maar één keer besteden.”
Meer dialoog
De pilot sluit aan bij een bredere trend die al sinds een paar jaren te zien is, namelijk de dialoog met elkaar aangaan, want dialoog geeft ruimte om te leren en daar worden interventies, de databank en de zorg voor jeugd beter van. “We hebben als commissie een hele evolutie meegemaakt”, vertelt Bogaerts, die al in 2003 lid was van de Nederlands eerste Erkenningscommissie gedragsinterventies. “In het begin spraken we niet met ontwikkelaars, dat ging alleen per brief of e-mail. De laatste drie jaar, zolang ik voorzitter ben, nodigen we ontwikkelaars altijd uit voor een gesprek.” Rutten heeft de dialoog als heel fijn ervaren. “Dit voelde echt als meedenken. Het was een heel sympathiek gesprek, waarin geadviseerd werd welke aanpassingen we zouden kunnen doorvoeren.”
Nieuwe werkwijze
De nieuwe werkwijze van de pilot ‘Verlengen, tenzij’ zorgt ook voor meer duidelijkheid voor de ontwikkelaars, denkt Bogaerts. “De erkenning en herbeoordeling oude stijl bracht heel wat stress, spanning en onduidelijkheid met zich mee, omdat je het gevoel had je interventie te moeten verdedigen. Dat is tijdrovend en ontmoedigend. Nu is er een hele andere dynamiek met elkaar, eentje van meer gelijkwaardigheid.”
Meer dialoog
De pilot sluit aan bij een bredere trend die al sinds een paar jaren te zien is, namelijk de dialoog met elkaar aangaan, want dialoog geeft ruimte om te leren en daar worden interventies, de databank en de zorg voor jeugd beter van. “We hebben als commissie een hele evolutie meegemaakt”, vertelt Bogaerts, die al in 2003 lid was van de Nederlands eerste Erkenningscommissie gedragsinterventies. “In het begin spraken we niet met ontwikkelaars, dat ging alleen per brief of e-mail. De laatste drie jaar, zolang ik voorzitter ben, nodigen we ontwikkelaars altijd uit voor een gesprek.” Rutten heeft de dialoog als heel fijn ervaren. “Dit voelde echt als meedenken. Het was een heel sympathiek gesprek, waarin geadviseerd werd welke aanpassingen we zouden kunnen doorvoeren.” De nieuwe werkwijze van de pilot ‘Verlengen, tenzij’ zorgt ook voor meer duidelijkheid voor de ontwikkelaars, denkt Bogaerts. “De erkenning en herbeoordeling oude stijl bracht heel wat stress, spanning en onduidelijkheid met zich mee, omdat je het gevoel had je interventie te moeten verdedigen. Dat is tijdrovend en ontmoedigend. Nu is er een hele andere dynamiek met elkaar, eentje van meer gelijkwaardigheid.”
Interventies
Een van de drie interventies die afgelopen jaar is beoordeeld vanuit de pilot, is de interventie Sport en Gedrag II van Stichting Halt. Die kan worden ingezet bij tuchtmaatregelen van de KNVB voor verbale en/of fysieke agressie op en om het voetbalveld en is gericht op jongeren van twaalf tot en met tweeëntwintig jaar. In deze interventie, waar Rutten met collega Havelaar aan werkte, was er wat onduidelijkheid rond het begrip discriminatie. “Dankzij de dialoog konden we dit goed oppakken. Als we dit in een brief hadden teruggekregen, hadden we het per ongeluk misschien groter gemaakt dan het was.”
Vervolg
Inmiddels is het verlengingsproces van de erkenning voor deze interventie afgerond en eind 2024 verschijnt de evaluatie van de pilot Verlengen, tenzij. Wat het vervolg is, kan Bogaerts niet zeggen. We gaan komend jaar in de verschillende erkenningscommissies ervaring opdoen bij meerdere interventies met deze manier van verlengen van de erkenning. “Ik kan mij wel voorstellen dat wanneer de bevindingen voor alle partijen positief zijn, dit wel kan worden geïmplementeerd als een vaste procedure.”
