Als school aan de slag met leerlingparticipatie
Waar moet je dan aan denken?
Op school praten mét kinderen, in plaats van alleen óver hen. Kinderen de ruimte geven om hun stem te laten horen op school over dingen die zij belangrijk vinden. Ze betrekken bij het maken van keuzes die hen aangaan. Hoe ga je daar binnen je school mee aan de slag? En waar moet je rekening mee houden? Daarover lees je meer op deze pagina.
Starten met leerlingparticipatie
Betrokken zijn bij dingen die belangrijk voor hen zijn, is goed voor de ontwikkeling van kinderen. Ze leren er nieuwe vaardigheden door en ze leren omgaan met de perspectieven van anderen. Daarnaast maken ze kennis met democratische besluitvorming.
Participatie van kinderen is ook waardevol voor de school. Ze kunnen bijdragen aan het vormgeven van nieuw beleid en van nieuwe activiteiten. Zo kan leerlingparticipatie ervoor zorgen dat plannen en initiatieven van de school beter aansluiten bij de behoeften van kinderen.
Wil je aan de slag met leerlingparticipatie? Besteed dan aandacht aan de volgende punten:
De manier waarop
Zorg dat de manier waarop je leerlingen laat participeren goed aansluit bij hun leeftijd en ontwikkelingsfase. Houd daar bijvoorbeeld rekening mee als je werkvormen kiest.
Verwachtingen
Vertel kinderen wat er met hun inbreng gebeurt als je ze vraagt ergens over mee te denken. Het is natuurlijk mooi als hun wensen en adviezen ook worden uitgevoerd. Maar zij moeten er ook rekening mee houden dat het niet altijd kan. Besteed daarom altijd aandacht aan de verwachtingen van de kinderen. Praat er vooraf met hen over, maar laat hen ook achteraf weten wat er met hun inbreng gedaan wordt. En leg hen uit waarom iets wel of niet uitgevoerd kan worden.
Voor iedereen
Het ene kind is sneller geneigd om zijn stem te laten horen en zich bijvoorbeeld op te geven voor een kinderraad dan het andere kind. Daarom is het belangrijk om ervoor te zorgen dat ieder kind de kans krijgt om betrokken te zijn. Maak ook voor iedereen duidelijk dat deelnemen aan vormen van participatie niet verplicht is, maar op vrijwillige basis gebeurt. Dit geldt zowel voor een kinderraad als voor andere vormen waarin kinderen hun stem kunnen laten horen.
Randvoorwaarden voor participatie op school
Naast aandacht voor de invulling van leerlingparticipatie is het ook belangrijk om aandacht te hebben voor de randvoorwaarden die nodig zijn om op je school met leerlingparticipatie aan de slag te gaan. Stel daarom de volgende vragen:
Gedeelde visie
- Is er binnen de school een breed draagvlak voor leerlingparticipatie?
- Heeft iedereen hetzelfde beeld van leerlingparticipatie en van de manier waarop jullie er als school invulling aan willen geven?
Vaardigheden en kennis
- Hebben schoolleiders en docenten voldoende kennis en vaardigheden om aan de slag te gaan met leerlingparticipatie?
- Wat mist de school eventueel nog aan kennis en vaardigheden? Denk bijvoorbeeld aan kennis van manieren om leerlingparticipatie in te zetten, werkvormen en hoe je kinderen kunt stimuleren om te participeren.