Deskundigheidsbevordering voor jeugdprofessionals
Jeugdprofessionals werken in verschillende leefdomeinen van jongeren: op school, op straat, in de vrije tijd en online. Jouw inzet is erop gericht dat iedere jeugdige gezond, veilig en kansrijk opgroeit. Het werk vindt plaats in een ingewikkelde en snel veranderende maatschappij.
Jeugdprofessionals werken in verschillende leefdomeinen van jongeren: op school, op straat, in de vrije tijd en online. Jouw inzet is erop gericht dat iedere jeugdige gezond, veilig en kansrijk opgroeit. Het werk vindt plaats in een ingewikkelde en snel veranderende maatschappij.
Het is daarom noodzakelijk om je voortdurend te ontwikkelen en je vakmanschap te versterken. Dit geldt voor uitvoerende professionals, maar ook voor bestuurders en beleidsmakers. De juiste en meest actuele kennis en handelingsvaardigheden in het werken met jongeren is nodig, om goed te kunnen inzetten op preventie, signaleren en handelen.
Trainingen en scholing dragen hieraan bij, net als het gezamenlijk delen van kennis en ervaring. Inhoudelijk ontwikkelen kan aan de hand van bijvoorbeeld een training over een specifiek thema. Je persoonlijk handelen verbeteren kan bijvoorbeeld door momenten voor reflectie en uitwisseling te organiseren.
Deel 1: Aandacht voor reflectie en uitwisseling
Een goede professional word je ná je opleiding. Pas in de praktijk krijg je te maken met de complexiteit en realiteit van het vak. Het is belangrijk om daarover te kunnen sparren met collega’s. (Sociale) veiligheidsthema’s kunnen daarbij lastig zijn om aan te kaarten. Dit kan verschillende oorzaken hebben:
- Het begrip sociale veiligheid is niet zwart-wit. Een situatie is vaak niet veilig of onveilig, maar er zit een groot grijs gebied tussen. En veiligheid heeft te maken met beleving: wat de een (on)veilig vindt, kan door een ander anders worden ervaren.
- Jeugdprofessionals worden gevraagd goed te monitoren hoe het gaat met de jongeren met wie zij werken. Dit vraagt gevoeligheid voor het oppikken van signalen van verschillende veiligheidsthema’s. Het duiden van die signalen of van een onderbuikgevoel kan een je onzeker maken.
- Van jeugdprofessionals wordt verwacht dat zij signalen delen en bespreken met jongeren, ouders, of interne of externe collega's. Ook moeten zij een aanpak inzetten, of maatregelen nemen waar nodig. Je kunt hier onervaren in zijn of het als een grote verantwoordelijkheid zien het ‘juiste’ te doen. Het voeren van die gesprekken en afwegen hoe te handelen kan kwetsbaar voelen.
- Een professional kan zelf onveiligheid ervaren. Onveiligheid tijdens het werken met jeugdgroepen, of in het team van collega’s. Of omdat ruggensteun van leidinggevenden en samenwerkingspartners binnen de ondersteuningsstructuur van de eigen organisatie ontbreekt. Het ervaren van onveiligheid kan je soms eenzaam maken.
Professionals leren van fouten en successen, door kennis toe te passen en uitwisseling met collega’s. Er is behoefte om te leren van collega’s door het werken in duo’s, het bevragen van ervaren collega’s en samen te reflecteren. Stil staan bij vragen zoals ‘waarom doe ik de dingen zoals ik ze doe en doe ik ze goed?’ zijn noodzakelijk bij het leren en ontwikkelen. Het is nodig dat organisaties hierin voorzien door tijd vrij te maken en het proces van uitwisseling goed te organiseren.
Lees meer over hoe je reflectie en uitwisseling kunt organiseren op:
Deel 2: Overzicht deskundigheidsbevordering jeugdcriminaliteit voor jeugdprofessionals
Hieronder vind je een overzicht van (gratis) inhoudelijk professionaliseringsaanbod op het gebied van (het voorkomen van) jeugdcriminaliteit.
Online informatie jeugdcriminaliteit
Doelgroep: onderwijsprofessionals
Stichting School & Veiligheid heeft uitgebreide informatie op de website over jeugdcriminaliteit. Vooral over preventie en signalering van jeugdcriminaliteit op school. Als er een zorgelijke situatie is op school kun je hulp inschakelen van het calamiteitenteam.
Door: Stichting School & Veiligheid
Links
Informatie: Criminaliteit - School en veiligheid
Lees ook het magazine Wat als criminaliteit de school in komt? van Stichting School & Veiligheid.
Preventie en herkennen van mensenhandel
Doelgroep: onderwijsprofessionals
Seksuele uitbuiting en criminele uitbuiting (gedwongen criminaliteit) zijn reële risico’s voor middelbare scholieren. Het Rode Kruis en het Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel hebben een training voor onderwijsprofessionals op middelbare scholen ontwikkeld. Daarin wordt preventie en het herkennen van signalen van mensenhandel onder leerlingen besproken, en hoe je het onder de aandacht kan brengen in de klas.
Door: Rode Kruis en Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel
Beslisboom “Drugs op school”
Doelgroep: onderwijsprofessionals
Het programma Straatwaarde(n) heeft als doel om de jonge aanwas in de cocaïnehandel terug te dringen.
In een van de projecten is de beslisboom "Drugs op school" ontwikkeld, die waardevol is voor het onderwijs.
Door: Straatwaarde(n), RIEC Midden-Nederland
Training ondermijning
Doelgroep: professionals in zorg en onderwijs
Veel jeugdprofessionals weten wat ondermijning is, maar vinden het moeilijk om het in de eigen omgeving te signaleren. Ook weten ze niet goed wat ze eraan kunnen doen of waar ze hun signalen kunnen melden. Team Ondermijning biedt een interactieve training vol voorbeelden uit de dagelijkse praktijk. Hoe herken je de signalen? Hoe borg je de veiligheid? Hoe ga je het gesprek aan? En wat doe je wel of juist niet wanneer je wil ingrijpen?
Door: Team Ondermijning, RIEC Oost-Nederland
Links
Criminaliteit en jeugdigen met een LVB
Doelgroep: professionals in de zorg, wijkteams, onderwijs, politie en gemeente
Jongeren met een lichte verstandelijke beperking (lvb) hebben een grotere kans om in de criminaliteit terecht te komen dan andere jongeren. In deze online module van Landelijk Kenniscentrum LVB zoom je in op de bijkomende problematiek die veel voorkomt bij jongeren met een lichte verstandelijke beperking. Als we het hebben over criminaliteit, zijn jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking dan slachtoffer of dader?
Door: Landelijk Kenniscentrum LVB
Advies op maat rondom jeugd en veiligheid
Doelgroep: politie, jongerenwerk, beleidsmedewerker gemeente
Het CCV-Jeugdteam biedt trainingen en advies op maat. Wordt er overlast ervaren van jongeren op straat? Zijn er signalen van ondermijning op (middelbare) scholen? Of wil je meer doen aan signalering en preventie? Adviseurs staan klaar om mee te denken of te sparren over specifieke situaties rondom jeugd en veiligheid.
Door: Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV)
Online game Buit voor professionals
Doelgroep: jongerenwerk, BOA, politie, gemeente, onderwijs
In een online game, die in team- of individueel verband gespeeld kan worden, gaan professionals op zoek naar signalen van uitbuiting aan de hand van fragmenten uit de film BUIT. De speler kiest bij het begin van de game voor een van de vijf professionals (jongerenwerker, BOA, jeugdagent, procesregisseur jeugd of iemand werkzaam op school) en staat de hele game in de schoenen van deze professional.
Het doel van de game is om breder dan alleen vanuit het eigen perspectief naar signalen van uitbuiting te kijken. Herken je ook signalen die je niet dagelijks tegenkomt in jouw werk? De game versterkt de samenwerking tussen verschillende professionals, zodat zij elkaar vaker zullen opzoeken als het om een mogelijk slachtoffer van uitbuiting gaat.
Door: Noord Holland Samen Veilig
Links
Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen? BUIT - Creatics
Spel “Onder mijn ogen”
Doelgroep: mbo-docenten
Onder mijn ogen is een spel voor mbo-docenten om signalen van ondermijning te herkennen bij hun studenten op school. En als je signalen hebt, bij wie kan de mbo-docent dan terecht op school? Het spel biedt handvatten voor een nagesprek om in teamverband te praten over de zorgstructuur op school. Het spel wordt gespeeld met een (getrainde) begeleider.
Begin 2023 zal duidelijk worden wanneer het spel beschikbaar is.
Door: Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV)
Links
Voor informatie: ingrid.schuurs@hetccv.nl
Docententraining
Doelgroep: onderwijsprofessionals
Jennifer van den Broek is docent in het voortgezet onderwijs en criminologe. Jennifer doet promotieonderzoek naar de vraag hoe scholen in het voortgezet onderwijs kunnen bijdragen aan maatschappelijke weerbaarheid tegen ondermijnende criminaliteit. Zij ontwerpt momenteel een docententraining die is gericht op de rol van het onderwijs in het voorkomen en signaleren van ondermijnende criminaliteit onder leerlingen. De training zal ingaan op signalen en op de stappen die onderwijspersoneel kan zetten (schoolleiding, docent, conciërge, zorgteam, etc.). De training is nog in ontwikkeling en medio 2023 beschikbaar.
Door: Universiteit Tilburg
Links
Voor informatie: j.r.a.vdnbroek@tilburguniversity.edu
Deel 3: Scholingsaanbod creëer je samen
Voorbeeld: gemeente Amsterdam
Het kan goed werken om een scholingsaanbod gezamenlijk met meerdere partijen te organiseren. Op die manier kunnen scholen en samenwerkingspartners, zoals het jongerenwerk, wijkteams of de politie, gebruikmaken van dezelfde scholing. Een school of wijk komt daarmee niet alleen te staan voor de dilemma’s van complexe veiligheidsvragen, maar er ontstaat gedeeld eigenaarschap, om. samen een maatschappelijk probleem het hoofd te bieden.
De gemeente kan hierbij een coördinerende of faciliterende rol spelen. Voor praktijkprofessionals werkt het fijn als helder is welk aanbod er beschikbaar is, wat er door organisaties zelf geregeld kan worden en wat eventueel met ondersteuning van de gemeente mogelijk is. Ter inspiratie laten we zien hoe de gemeente Amsterdam het onderwijs en samenwerkende partners ondersteunt in hun professionalisering. De gemeente Amsterdam heeft een brede visie op schoolveiligheid en ondersteunt scholen bij schoolveiligheidsproblematiek. Scholen en gemeente werken samen om schoolveiligheid te bevorderen. Dat doen ze door te werken aan een positief pedagogisch klimaat, deskundige docenten en een stevige samenwerking van onderwijs-, jeugd- en veiligheidspartners. Omdat er signalen waren dat de problematiek op scholen toeneemt en complex is, heeft de gemeente verschillende initiatieven gestart. Onder andere is gezamenlijk de deskundigheidsbevordering van het onderwijs onder de loep genomen. De gemeente organiseert samen met het Samenwerkingsverband voortgezet onderwijs een scholingsaanbod voor veiligheidscoördinatoren van alle v(s)0-scholen. Dit is gericht op het versterken van de signaalfunctie en kennis van scholen, o.a. over het omgaan met grensoverschrijdend gedrag en de leefwereld van jongeren. Daarbij is veel aandacht voor de voedingsbodem van deze problematiek (straatcultuur en groepsdynamica). Aanvullend kunnen scholen teamtrainingen aanvragen over verschillende veiligheidsthema’s, zodat het hele team in staat wordt gesteld om goed met schoolveiligheidsproblematiek om te gaan. Het aanbod wordt verzorgd door verschillende Amsterdamse partijen. Daarnaast heeft de gemeente Amsterdam een operationeel team schoolveiligheid samengesteld. Dit is een expertiseteam van Top400-regisseurs dat scholen in de dagelijkse praktijk helpt bij ernstige veiligheidsproblematiek. Het doel is een zorgelijke ontwikkeling bij leerlingen tijdig te signaleren, te duiden en hierop te handelen door inzet van passende hulp. Meer informatie over de totale Amsterdamse inzet op schoolveiligheid vind je via Schoolveiligheid - Sociaal Domein (amsterdam.nl)