Naast landelijke en regionale cijfers zijn personen uit de directe omgeving van jongeren essentieel om een goed beeld te krijgen van wat er speelt. Die personen kunnen ouders, docenten, jongerenwerkers, jeugdreclasseerders, wijkteammedewerkers en wijkagenten zijn. Zij kennen de dagelijkse praktijk waar de cijfers over gaan en kunnen er achtergrond en betekenis aan geven.

Ook hebben ze zicht op mogelijke verbeteracties. Bovendien kunnen zij signalen rond een individuele jongere waarnemen, maar ook signalen van trends die in het algemeen onder jongeren spelen. Denk aan een jongerenwerker die op sociale media ziet dat jongeren vaker poseren met wapens, of een wijkagent die meer jongeren tegenkomt die messen bij zich hebben. Of een ondersteuningscoördinator die een verhoogd middelengebruik onder jongeren op school opmerkt.

Als je deze signalen met andere professionals deelt, kun je gezamenlijk het beeld nuanceren, bevestigen of versterken. Dit vraagt dat je elkaar en elkaars rollen kent, en regelmatig met elkaar overlegt.

Signaleren en onderbuikgevoel De aanwezigheid van signalen betekent niet per definitie dat een jongere daadwerkelijk betrokken is bij criminele activiteiten. Het meermaals terugzien van signalen kan echter wel aanleiding zijn om dit verder te onderzoeken, bijvoorbeeld door deze observaties met collega’s te bespreken. Anderzijds betekent de afwezigheid van signalen niet per definitie dat een jongere niet te maken heeft met criminaliteit. Het kan namelijk ook zijn dat je voelt dat iets niet pluis is. Het is dan ook belangrijk om naast waarneembare signalen, ook te luisteren naar een vaag onderbuikgevoel. Neem het serieus als je het gevoel hebt dat iets niet pluis is, blijf alert en betrek ook hierbij collega’s of andere samenwerkingspartners.